EN

Frida Kahlo - ฟรีดา คาห์โล - จิตรกรหญิงผู้ปลดเปลื้องความเจ็บปวดด้วยศิลปะ

โดย นูเมโรไทยแลนด์

PreviousNext

ฟรีดา คาห์โล (Frida Kahlo) หรือชื่อตามกำเนิด มักดาเลนา การ์เมน ฟริดา กาโล อี กัลเดรอน (Magdalena Carmen Frieda Kahlo y Calderón) เกิดเมื่อวันที่ 6 กรกฏาคม ปี ค.ศ. 1907 ที่เมืองเล็กๆ แห่งหนึ่งใน โคโยอกัน (Coyoacán) เขตเมืองเก่าที่เต็มไปด้วยสถาปัตยกรรมยุคอาณานิคมและถนนปูหิน ตั้งอยู่ที่เม็กซิโกซิตี้ (Mexico City) ประเทศเม็กซิโก (Mexico) เป็นบุตรของ คาร์ล วิลเฮล์ม (Wilhelm) ช่างถ่ายรูปชาวเยอรมันที่อพยพมาตั้งถิ่นฐานที่เม็กซิโกและแต่งงานกับ “มาติลเด กาลเดรอน อี กอนซาเลส" (Matilde Calderón y Gonzalez) ฟรีดามีพี่สาวสองคนคือ มาติลเดและอาเดรีอานา และน้องสาวชื่อ คริสตินาซึ่งเกิดหลังฟรีดา 3 ปี ช่วงที่ฟรีดามีอายุ 6 ปี ฟรีดาป่วยเป็นโรคโปลิโอ (polio) ส่งผลให้ขาซ้ายลีบเล็กกว่าขาขวาและทำให้เธอต้องนอนพักรักษาตัวบนเตียงนานกว่า 9 เดือน เมื่อเธอฟื้นตัวจากโรคโปลิโอ เธอประสบกับปัญหาการเดินเนื่องจากโรคทำลายขาด้านขวาและเท้าของเธอ พ่อของฟรีดาแนะนำให้เธอเล่นกีฬาต่างๆ เพื่อฟื้นฟูร่างกาย เช่น ฟุตบอล ว่ายน้ำ หรือมวยปล้ำ ซึ่งไม่ใช่สิ่งที่เด็กหญิงคนหนึ่งควรทำในขณะนั้น ในปี ค.ศ. 1922 ฟรีดาเข้าศึกษาในโรงเรียนชั้นมัธยมปลาย (National Prepatory School) เธอเป็นนักเรียนหญิงเพียงไม่กี่คนที่สามารถสอบเข้าโรงเรียนแห่งนี้ได้ ฟรีดาเป็นที่รู้จักในอุปลักษณ์นิสัยร่าเริง ความชื่นชอบในสีสันสดใส อาภรณ์พื้นเมืองและเครื่องประดับ ขณะอยู่ที่โรงเรียน ฟรีดาคบหาสมาคมกับกลุ่มนักเรียนที่ฝักใฝ่เรื่องการเมืองและความรู้ เมื่อเธอเริ่มสนใจในการเมืองขึ้นเรื่อยๆ ฟรีดาได้เข้าร่วมกลุ่มคอมมิวนิสต์รุ่นเยาว์และพรรคคอมมิวนิสต์เม็กซิกัน

อย่างไรก็ตาม อุบัติเหตุเมื่อวันที่ 17 กันยายน ค.ศ. 1925 ขณะที่ฟรีดากำลังอยู่ในรถโดยสารและเกิดเหตุรถรางชนเข้ากับรถที่เธออยู่ได้เปลี่ยนชีวิตเธอไปตลอดกาล เหตุการณ์ดังกล่าวทำให้เธอบาดเจ็บสาหัส กระดูกสันหลังแตกละเอียด กระดูกไหปลาร้าและกระดูกเชิงกรานหัก กระดูกเท้าขวาและหัวไหล่เคลื่อน นอกจากนั้นเธอยังได้รับบาดเจ็บบริเวณท้องและมดลูก ส่งผลทำให้ฟรีดาไม่สามารถมีบุตรได้อีกต่อไป และต้องสวมใส่เสื้อรัดลำตัว (corset) ตลอดชีวิต อาเลฮานโดร โกเมซ อาริอาส (Alejandro Gómez Arias) เด็กหนุ่มรุ่นน้องฟรีดาที่โรงเรียนเดียวกันกับเธอได้เข้ามามีบทบาทในฐานะเพื่อน ผู้ร่วมชะตากรรมในอุบัติเหตุ และคนรักของเธอ หลังจากพักรักษาตัวอยู่ที่โรงพยาบาลกาชาดเป็นเวลาร่วมหลายสัปดาห์ ฟรีดากลับมาพักฟื้นที่บ้านต่อ ช่วงนี้ฟรีดาได้เริ่มวาดภาพและสร้างสรรค์ผลงานภาพเหมือนตนเอง (self-portrait) ในปีต่อมา ปี ค.ศ. 1929 ฟรีดาได้คบหากับ ดิเอโก ริเวรา (Diego Rivera) ศิลปินผู้มีชื่อเสียงชาวเม็กซิกันและได้แต่งงานในปีนั้น ทั้งคู่เริ่มชอบพอกันขณะที่ดิเอโกไปร่วมทำโปรเจ็กต์ที่โรงเรียนของเธอตั้งแต่ปี ค.ศ. 1922 และฟรีดาก็ชอบมองดิเอโกวาดภาพฝาผนังชื่อ The Creation ที่ห้องบรรยายของโรงเรียนเมื่อเธอมีโอกาส ในช่วงระหว่างคบกัน ฟรีดาและดิเอโกได้เดินทางไปยังสถานที่ต่างๆ ตามที่ดิเอโกได้รับว่าจ้างให้ไปรังสรรค์งานศิลปะ เช่น ที่ ซาน ฟรานซิสโก, แคลิฟอร์เนีย และนิวยอร์กที่ซึ่งดิเอโกได้นำเสนอผลงานของเขา ณ พิพิธภัณฑ์ศิลปะสมัยใหม่ (Museum of Modern Art) เป็นต้น ระหว่างที่คู่รักคู่นี้อยู่ที่นิวยอร์ก ได้เกิดเรื่องราวอื้อฉาวมากมาย เมื่อ เนลสัน รอกกีเฟลเลอร์ (Nelson Rockefeller) ได้มอบหมายให้ดิเอโกวาดภาพฝาผนังที่ตึก Rockefeller Center ดิเอโกตั้งชื่อภาพว่า “Man at the Crossroads” แต่โปรเจ็กต์นี้ก็ได้หยุดชะงักไปเมื่อดิเอโกได้วาดภาพ วลาดีมีร์ เลนิน (Vladimir Lenin) ผู้นำนักปฏิวัติมาร์กซิส คนแรกของสหภาพสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียต ไปในผลงานของเขา หลังเหตุการณ์นี้ ฟรีดาและดิเอโกกลับมายังเม็กซิโก

ฟรีดาและดิเอโกไม่ได้ปฏิบัติตามธรรมเนียมชีวิตคู่อย่างที่คนในสมัยนั้นยึดถือ เพราะทั้งคู่เลือกที่จะแยกกันอยู่ แต่ก็จะพบเจอกันเป็นประจำ ฟรีดาประสบกับปัญหาชีวิตคู่และพบว่าดิเอโกมีชู้กับน้องสาวแท้ๆ ของตัวเอง เพื่อแสดงออกให้เห็นถึงความรู้สึก ฟรีดาได้ตัดสินใจตัดผมยาวสีดำขลับทิ้ง และต่อมาเธอก็ได้เผชิญกับความเศร้าสลดใจอีกครั้งเมื่อเธอแท้งบุตรในปีค.ศ. 1934 ฟรีดาหย่ากับดิเอโกในปี ค.ศ. 1939 และกลับมาแต่งงานอีกครั้งในปี ค.ศ. 1940 หลังจากนั้นทั้งคู่ก็ใช้ชีวิตแบบแยกกันอยู่เป็นส่วนใหญ่ แม้ว่าฟรีดาจะไม่เคยบอกว่าตนเป็นศิลปินเหนือจริง (surrealist) แต่ผลงานส่วนใหญ่ของเธอซึ่งเป็นภาพเหมือนตัวเอง ได้นำเสนอความเจ็บปวดรวดร้าวทั้งร่างกายและจิตใจราวกับภาพที่อยู่ในความฝัน นอกจากนั้น บุคคลที่เธอพบเจอและเพื่อนฝูงต่างเป็นศิลปินเหนือจริงที่มีชื่อเสียง เช่น อังเดร เบรอตง (Andre Breton) ในปี ค.ศ. 1938 ฟรีดาได้มีโอกาสจัดแสดงผลงานศิลปะของเธอที่ New York City gallery และได้ขายผลงานกว่า 25 ชิ้น ไม่นานนัก เธอได้รับมอบหมายจากบรรณาธิการนิตยสารชื่อดังนาม แคลร์ บู๊ท ลูซ (Clare Boothe Luce) เมื่อเธอเริ่มสร้างชื่อเสียงจากผลงานของเธอ ฟรีด้าได้ย้ายไปอยู่ที่กรุงปารีส ที่นี่เธอได้จัดแสดงผลงานและได้พบกับศิลปินอย่าง มาร์แซล ดูฌอมป์ (Marcel Duchamp) และ ปาโบล ปิกัสโซ่ (Pablo Picasso) ฟรีดาได้รับมอบหมายให้สร้างผลงานภาพวาดสตรีคนสำคัญ 5 คนแห่งเม็กซิโก แต่เธอไม่สามารถทำได้สำเร็จเนื่องจากพ่อของเธอได้เสียชีวิตในปีเดียวกันนั้น นอกจากนั้นฟรีดายังประสบกับปัญหาสุขภาพเรื้อรัง แม้จะเผชิญหน้ากับความยากลำบาก แต่ผลงานศิลปะของฟรีดากลับได้รับความนิยมขึ้นเรื่อยๆ ในปี ค.ศ. 1953 ฟรีดาได้จัดแสดงนิทรรศการศิลปะอย่างเป็นทางการที่เม็กซิโก แม้ต้องพักฟื้นอยู่บนเตียง ฟรีดายังสามารถมาร่วมวันเปิดงานได้

ความเจ็บป่วยเริ่มคลืบคลานและกลืนกิน ฟรีดา ในช่วงทศวรรษที่ 1950 อย่างหนักหน่วงและหนึ่งสัปดาห์หลังฉลองวันเกิดครบ 47 ปี ฟรีดา คาห์โลเสียชีวิตในวันที่ 13 กรกฏาคม ค.ศ. 1954 ณ บ้านสีน้ำเงิน (The Blue House) แม้ว่าผลการชันสูตรจะพบว่าเธอเสียชีวิตโดยธรรมชาติ แต่มีเสียงเล่าลือว่าฟรีดาได้พยายามปลิดชีวิตตัวเองให้พ้นจากความเจ็บปวดทรมาน “บ้านสีน้ำเงิน” The Blue House หรือ Casa Azul ของฟรีดาได้เปิดเป็นพิพิธภัณฑ์ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1958 จนถึงปัจจุบัน ซึ่งสถานที่แห่งนี้ได้รวบรวมวัตถุสิ่งของต่างๆ รวมถึงผลงานชิ้นโบว์แดงของเธออย่าง Viva la Vida (1954), Frida and Caesarean (1931) และ Portrait of my father Wilhelm Kahlo (1952) เป็นต้น