นาทูราลิส (Naturalis) วิหารแห่งวิทยาศาสตร์

ที่ประเทศเนเธอร์แลนด์ นาทูราลิส (Naturalis) พิพิธภัณฑ์ที่อุทิศให้กับความหลากหลายทางชีวภาพ ได้เปิดเผยสถาปัตยกรรมหลังจากการปรับปรุงใหม่ ผลงานการออกแบบที่น่าตื่นตานี้ เป็นการเล่นกับความขัดแย้งระหว่างความทึบแสงและความโปร่งใส เพื่อฉายแสงอันสว่างไสวให้กับวัฒนธรรม.

โดย ธิโบต์ วิโชวานค (Thibaut Wychowanok) แปลโดย อรรุจา บุญญสิทธิ์

พิพิธภัณฑ์ นาทูราลิส (Naturalis) ศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อความหลากหลายทางชีวภาพ ตั้งอยู่ที่เมืองไลเดน (Leiden) ประเทศเนเธอร์แลนด์ ที่ทางเหนือของเมืองเดอะเฮก (The Hague) ได้เผยรูปลักษณ์ใหม่เมื่อหน้าร้อนนี้ เพื่อที่หนึ่งในห้าคอลเล็กชั่นที่รวมสิ่งประดิษฐ์และสิ่งของจากธรรมชาติที่ยิ่งใหญ่ที่สุดนั้น จะสามารถเข้าถึงได้โดยสาธารณะมากขึ้นอีกระดับหนึ่ง ในอาคารที่ได้รับการปรับปรุงโดยสตูดิโอสถาปนิกชาวเนเธอร์แลนด์ เนอเธอลิงค์ซ รีแดค (Neutelings Riedijk) ทีเร็กซ์ (T.rex) ชื่อว่าทริกซ์ (Trix) ที่มีชื่อเสียงโด่งดังนั้น ได้รับการสงวนไว้อย่างดี หลังจากได้ถูกค้นพบในปี 2013 ในรัฐมอนทาน่า (Montana) มีอายุเก่าแก่ 67 ล้านปี ซึ่งในวันนี้ได้นอนอยู่ในพื้นที่ใหม่ที่มีขนาด 20,000 ตารางเมตร

แต่ก็มีความน่าประหลาดใจอีกอย่างหนึ่งที่ยังรอคอยผู้เข้าชมพิพิธภัณฑ์แห่งนี้ นั่นคือจำนวนของผู้เข้าชมที่เพิ่มพูนขึ้นเรื่อยๆ ตั้งแต่การเปิดพิพิธภัณฑ์ในปี 1998 พิพิธภัณฑ์แห่งนี้ได้มีผู้เข้าชมจำนวน 150,000 คน...และได้เพิ่มเป็น 460,000 ในปี 2016 นักออกแบบแฟชั่น อิริส แวน เฮอร์เพน (Iris van Herpen) ได้ทำงานร่วมกับสตูดิโอของเธอ เพื่อที่จะขยายขอบเขตของการสร้างสรรค์ ซึ่งหัวใจหลักของผลงานของเธอเปรียบได้ราวกับเป็นการสร้างสรรค์ผลงานสถาปัตยกรรม อย่างปั้นนูน ทั้งภายในและภายนอก และยังนำเอาความเปลี่ยนแปลงทางลักษณะของแร่ธาติในธรรมชาติมาปรับใช้ในชิ้นงานของเธอ ซึ่งนั่นหมายความว่าชุดหนึ่งของเธอประกอบไปด้วยกว่า 263 ชิ้นส่วน และมีความยาวรวมมากกว่าหนึ่งกิโลเมตร ราวกับเป็นริบบิ้นที่พันรอบอาคาร “คอลเล็กชั่นที่ไม่ธรรมดาของสิ่งของ 42 ล้านชิ้นของพิพิธภัณฑ์ นาทูราลิส (Naturalis) และความอิสระที่ไม่มีที่สิ้นสุดของรูปทรงและลักฑณ์ของสิ่งของเหล่านี้ ที่ฉันได้พบเห็นในคอลเล็กชั่นของพิพิธภัณนั้น มอบความต้องการในการค้นหาโดยการเดินทางผ่านกาลเวลา ท่ามกลางธรรมชาติที่หมุนเวียนเปลี่ยนไปอย่างไม่มีวันหยุด” อิริส แวน เฮอร์เพน (Iris van Herpen) อธิบาย

อิริส แวน เฮอร์เพน (Iris van Herpen) ยอมรับว่าได้รับแรงบันดาลใจจากผลงานของ เบอร์นินี่ (Bernini) และความอัจฉริยะของศิลปินชาวอิตาเลียนจากศตวรรษที่ 17 ผู้นี้ กับการทำงานกับหินอ่อน และความสามารถใน การแสดงความอ่อนโยนของผ้าไหมผ่านการแกะสลักหินอ่อน อีกหนึ่งแรงบันดาลใจคือการเดินทางไปยังเทเนรีฟ (Tenerife) ซึ่งทำให้เธอหลงใหลในการก่อตัวของหินภูเขาไฟ ที่หลังจากถูกกัดกร่อนและเผยให้เห็นถึงชั้นหินจากยุคต่างๆ และการที่นํ้าได้ทำการกัดกร่อนและในขณะเดียวกันก็สร้างสรรค์รูปทรงและรายละเอียดของหินผ่านยุคสมัย “การสังเกตุมองดูพื้นผิวเหล่านี้เป็นราวกับการเดินทางผ่านกาลเวลา รูปฟอร์มเหล่านี้สามารถทำให้เรานึกถึงหินราวกับว่าเป็นวัสดุที่มีความอ่อนโยนอย่างผ้า และนึกถึงสถาปัตยกรรมราวกับเป็นโครงสร้างในโบราณคดีของชุดเดรสชุดหนึ่ง” เธอกล่าวสรุป

เป็นเวลา 12 ปีมาแล้วที่อิริส แวน เฮอร์เพน (Iris Van Herpen) ได้ก่อตั้งแบรนด์ของเธอ หลังจากที่ได้ทำงานกับอเล็กซานเดอร์ แม็คควีน (Alexander McQueen) เธอเป็นที่รู้จักจากผลงานการออกแบบชุดเต้นให้กับโอเปรา เดอ ปารีส์ (Opéra de Paris) ร่วมกับนักเต้นบัลเล่ต์ชาวฝรั่งเศส เบนจามิน มิลล์พิเยด์ (Benjamin Millepied) และการร่วมงานกับศิลปินคนอื่นๆอีกมากมาย นับว่าเป็นผู้นำในการใช้เทคนิคการปริ๊นท์สามมิติ (3D printing) ในโลกแฟชั่น ตั้งแต่ที่เธอเริ่มต้นแบรนด์ของเธอ เธอยังคงไม่หยุดที่จะผลักดันความเป็นไปได้และขอบเขตในด้านเทคนิคของการสร้างสรรค์ผลงานแฟชั่น และทำลายเส้นแบ่งระหว่างวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และแฟชั่น เพื่อที่จะสนับสนุนความงามแบบธรรมชาติผ่านรูปทรงที่น่าตื่นตาอย่างที่เราไม่เคยได้พบเห็นมาก่อน การปริ๊นท์สามมิติใช้วิธีการสเตรีโอไลโทกราฟฟี้ (Stereolithrography) ซึ่งเป็นวิธีการที่ทำให้การตัดผ้าเป็นชิ้นๆ ตามความหนาที่สามารถกำหนดได้ ทำให้การใช้วัสดุหลากหลายนั้นเป็นไปได้ อย่างเช่นการใช้เหล็ก หรือการทำงานกับผ้ากอซตาข่าย (Gauze) ในการสร้างสรรค์เกราะหุ้มหน้าอก ความกล้าและความสร้างสรรค์ของอิริส แวน เฮอร์เพน (Iris Van Herpen) นั้นไร้ซึ่งขีดจำกัด

เป็นทั้งพิพิธภัณฑ์และชิ้นงานศิลปะ นาทูราลิส ไบโอไดเวอร์ซิตี้ เซ็นเตอร์ (Naturalis Biodiversity Center) ได้นำทั้งผู้เข้าชมและนักวิจัยมารวมกันอยู่ภายใต้หลังคาเดียวกัน “หัวข้อของความหลากหลายทางชีวภาพนั้น มีความเกี่ยวข้องกับโลกปัจจุบันอย่างมากที่สุดที่เคยเป็นมา” ผู้อำนวยการพิพิธภัณฑ์ เอ็ดวิน แวน ฮูว์ส (Edwin Van Huis) กล่าว “การเปลี่ยนแปลงทางภูมิอากาศ ความหลากหลายทางชีวภาพที่ลดลงทั่วโลก เรื่องของการจัดหาอาหาร คุณภาพนํ้า... การศึกษาวิเคราะห์ของเราในวันนี้อยู่ที่ศูนย์กลางของความสนใจ และพิพิธภัณฑ์แห่งนี้เป็นสถานที่ๆ ทำให้เราได้นำเสนอความรู้นี้สู่สาธารณะ ผู้คนทุกอายุ และผมเชื่อว่าการที่เราจะประสบผลสำเร็จได้ก็ต่อเมื่อผู้เข้าชมเดินออกจากพิพิธภัณฑ์ไปพร้อมกับความคิดที่ว่า ธรรมชาติเป็นทรัพยากณ์ที่มีคุณค่าใหญ่หลวง และเราต้องปกป้องดูแลมัน”

ฮอลล์ขนาดใหญ่ที่ตั้งอยู่กลางพิพิธภัณฑ์ ที่มีหลังคาเปิด เชื่อมโยงตึกเก่าและตึกใหม่เข้าด้วยกัน ที่ๆ เปี่ยมไปด้วยความรื่นรมย์ อาบไปด้วยแสงธรรมชาติที่อ่อนโยน พื้นที่นี้เป็นที่พบปะของผู้คน เป็นจุดศูนย์รวมที่การใช้งานต่างๆ ของอาคารมาตัดกัน ทั้งพื้นที่จัดแสดงการค้นคว้าและฮอลล์สำหรับจัดแสดงนิทรรศการต่างๆ นักวิทยาศาสตร์ ทีมจัดนิทรรศการ นักเรียน และครอบครัว ต่างก็สามารถมารวมกันได้ที่นี่ และดื่มด่ำไปกับบรรยากาศที่เต็มไปด้วยความสว่างไสวของพื้นที่นี้ สำหรับสถาปนิกผู้ออกแบบพิพิธภัณฑ์ มิคฮีล รีแคด (Michiel Riedijk) กล่าวว่า “ฮอลล์กลางนี้เป็นดั่งสัญลักษณ์ของพิพิธภัณฑ์นาทูราลิส (Naturalis) แห่งใหม่ และที่สำคัญความต้องการที่จะใช้ความคิดของเครือข่ายและความโปร่งใส” อาคารใหม่นี้ประกอบด้วยสององค์ประกอบใหญ่ นอกเหนือจากฮอลล์ที่มีความสูง 36 เมตรแล้ว ยังมีบล็อคชิ้นสีแดงรูปทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้าจำนวนสี่บล็อค ที่ตั้งทับกันเป็นกองสูงเพื่อที่สร้างชั้นทั้งห้าชั้นของพิพิธภัณฑ์ ผนังคอนกรีตนั้นมีลวดลายการคาบเกี่ยวของรูปทรงหกเหลี่ยม และวงกลม เพื่อสร้างลวดลายที่ทำให้รู้สึกกว่าเรากำลังอยู่ที่ใจกลางของฟอซซิลหิน จากภายนอกอาคาร หินสีแดงนั้นที่แท้จริงแล้วคือหินทราเวอร์ทีน (Travertine) ที่ผ่านการพัฒนาของคริสตัลธรรมชาติมาหลายศตวรรษ ซึ่งสร้างประกายแสงสะท้อนอันน่าตื่นตาในแสงธรรมชาติระหว่างวัน นับว่าเป็นดั่งหีบอัญมณีที่แท้จริง ที่พร้อมที่จะกระจายความรู้.